Thực hiện Nghị quyết số 09-NQ/TU, ngày 5/2/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chuyển đổi số toàn diện tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến 2030, Tỉnh đoàn Quảng Ninh cũng như các địa phương, cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn đã chủ động triển khai nhiều chương trình, hoạt động nhằm phát huy tinh thần xung kích và lợi thế về sự nhạy bén với khoa học, kỹ thuật của đoàn viên thanh niên trong công cuộc chuyển đổi số bằng nhiều phần việc thiết thực.
Thanh niên tham gia phát triển chính quyền số
Xây dựng Chính quyền số là một trong 3 nội dung trụ cột của quá trình chuyển đổi số toàn diện ở Quảng Ninh. Để tham gia thực hiện mục tiêu này, đoàn viên thanh niên đã có nhiều cách làm sáng tạo. Trong đó, mô hình đội thanh niên xung kích hỗ trợ dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 được xem là điển hình. Theo đó, các tổ chức đoàn đã chủ động đảm nhận nội dung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn, đưa kỹ năng số đến với người dân, doanh nghiệp. Tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của phường, xã luôn có đoàn viên thanh niên tích cực tham gia hỗ trợ người dân giúp người dân cách tạo địa chỉ điện tử, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, sử dụng các dịch vụ số, tương tác với chính quyền qua các nền tảng số như đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi...
Bên cạnh đó, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền, đoàn viên, thanh niên khối công chức, viên chức của nhiều cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã đẩy mạnh phong trào “Ba trách nhiệm”, tích cực tham gia ứng dụng chuyển đổi số trong thực thi công vụ, nổi bật: Đoàn Thanh niên ngành thuế tích cực ra quân hướng dẫn các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh cài đặt và sử dụng ứng dụng Etax Mobile trong thực hiện các nghĩa vụ về thuế về các dịch vụ khác liên quan đến thuế…; Đoàn Thanh niên Hải quan đề xuất nhiều sáng kiến, cải tiến trong các lĩnh vực thu ngân sách nhà nước, hỗ trợ đồng hành doanh nghiệp, xử lý vi phạm; tham mưu xây dựng Phần mềm theo dõi việc thực hiện kết luận thanh tra – kiểm tra của đơn vị; Đoàn Thanh niên Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh tham mưu đưa các doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn tỉnh vào Trung tâm, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi thuê bao chính chủ để nộp hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến; xây dựng clip và tài liệu hướng dẫn người dân nộp hồ sơ cấp hộ chiếu phổ thông trực tuyến qua cổng dịch vụ công quốc gia...
Thanh niên tham gia phát triển kinh tế số
Để góp phần đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt trong nhân dân, bám sát hướng dẫn của Ban Thường vụ Tỉnh đoàn vê mô hình Chợ 4.0, đoàn viên thanh niên ở nhiều cơ sở đã chủ động phối hợp với Ban Quản lý chợ, các ngân hàng, nhà mạng, các tiểu thương của chợ lấy thông tin các kiot để tuyên truyền, vận động các hộ kinh doanh lập tài khoản ngân hàng, tạo mã QR-Code thông tin tài khoản chủ kiot đẽ có thể thanh toán qua tài khoản ngân hàng, ví điện tử mà không cần dùng tiền mặt. Đến nay, với sự hỗ trợ của đoàn viên thanh niên, hàng chục mô hình Chợ 4.0 - Thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh đã được triển khai thực hiện, qua đó hỗ trợ tạo mã QR-Code thanh toán miễn phí cho hơn 2.500 hộ kinh doanh, tiểu thương tại các chợ dân sinh. Với mô hình Chợ 4.0, tiểu thương hay người kinh doanh nhỏ lẻ ở chợ có thể mua bán hàng hóa, thanh toán bằng các quét mã QR- Code mà không cần dùng tiền mặt. Mô hình không chỉ được tập trung thực hiện ở địa bàn thành thị mà còn đang phủ rộng đến cả vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa của tỉnh, được nhân dân hưởng ứng và tham gia.
Ngoài ra, đoàn viên, thanh niên luôn là lực lượng tích cực khai thác tiềm năng kinh tế số trong phát triển quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP, sản phẩm khởi nghiệp thanh niên; quảng bá du lịch bản địa trên không gian số... trên các nền tảng công nghệ Shopee, Lazada, Tiktok...Theo đó, đã xuất hiện nhiều mô hình kinh tế thanh niên ứng dụng chuyển đổi số trong quảng bá, tiêu thụ sản phẩm nông sản, các mô hình Câu lạc bộ thanh niên cùng phát triển kinh tế, nổi bật là mô hình Câu lạc bộ Streamer Móng Cái. Các thành viên Câu lạc bộ hỗ trợ nhau trong việc sử dụng công nghệ vào kinh doanh, cùng chia sẻ kinh nghiệm tạo dựng thương hiệu của riêng mình trên các nền tảng số; kết nối, hỗ trợ, góp phần đưa các sản phẩm, OCOP địa phương tiếp cận với các thị trường lớn trong và ngoài nước, tạo được chuỗi liên kết hiệu quả giữa sản xuất và bán hàng; đồng thời tạo thêm thu nhập và cơ hội việc làm cho đoàn viên, thanh niên thông qua kinh doanh trực tuyến.
Thanh niên tham gia phát triển xã hội số
Hiện nay, đoàn viên thanh niên là lực lượng nòng cốt tích cực hỗ trợ, đồng hành với các cấp ngành, địa phương tuyên truyền, hướng dẫn người dân về kỹ năng số, giúp họ tiếp cận và sử dụng hiệu quả các dịch vụ số, ứng dụng số, tiện ích số, qua đó nâng cao năng lực số cho người dân như dịch vụ y tế số, giáo dục số, sử dụng các mạng xã hội, mua bán trực tuyến, thanh toán điện tử và khai thác tiện ích, tài nguyên số trên Internet. Ví dụ như Đoàn Thanh niên Sở Y tế đăng ký và thực hiện cải tiến kỹ thuật về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của đơn vị để xây dựng hệ thống lấy số, xếp hàng thông minh, xây dựng hệ thống đăng ký khám oline trên website của Bệnh viện trong đó đoàn viên sẽ trực tổng đài hỗ trợ người đăng ký
Bên cạnh đó, để góp phần tích cực vào việc thực hiện Đề án 06 của Chính phủ về “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia" trên địa bàn tỉnh, đã có hàng ngàn lượt đoàn viên, thanh niên ra quân, đi từng ngõ, gõ từng nhà tuyên truyền, vận động và hướng dẫn người dân đăng ký, kích hoạt tài khoản định danh điện tử và sử dụng ứng dụng VneID mức độ 1, 2.
Cùng với 3 nội dung nêu trên, trong thời gian qua, tổ chức Đoàn các cấp cũng đẩy mạnh số hóa các hoạt động của Đoàn như gửi và xử lý văn bản trên hệ thống phần mềm; họp trực tuyến, cuộc họp không giấy tờ, quản lý đoàn viên thông qua phần mềm quản lý đoàn viên của Trung ương Đoàn. Trong công tác tổ chức của Đoàn, triển khai sử dụng đồng bộ hệ thống cơ sở dữ liệu đoàn viên trên phần mềm quản lý nghiệp vụ công tác đoàn viên và App Thanh niên Việt Nam trong đòan viên thanh niên; ra mắt “Bộ công cụ tuyên truyền, học tập lý luận chính trị trong đoàn viên, thanh niên” và triển khai rất nhiều cuộc thi trực tuyến qua Bộ công cụ này.
Những hoạt động về chuyển đổi số của đoàn viên thanh niên Quảng Ninh thời gian vừa qua đã đem lại nhiều hiệu quả thiết thực, góp phần to lớn vào việc thực hiện mục tiêu chuyển đổi số toàn diện trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, do nhận thức của một bộ phận thanh niên về ý nghĩa, tầm quan trọng của chuyển đổi số còn hạn chế nên vẫn tồn tại một bộ phận đoàn viên ngại thay đổi, chưa bắt kịp yêu cầu, xu thế mới trong lĩnh vực chuyển đổi số. Do đó, để phát huy vai trò xung kích, sức trẻ của đoàn viên thanh niên trong công cuộc chuyển đổi số toàn diện ở Quảng Ninh cần quan tâm thực hiện tốt một số giải pháp cơ bản sau:
Thứ nhất: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức số và năng lực số cho đoàn viên, thanh niên
Đây là yếu tố then chốt trong công cuộc chuyển đổi số - yếu tố về con người. Để thực hiện tốt giải pháp này cần lựa chọn phương thức truyền thông đúng hướng giúp mỗi đoàn viên thanh niên nhận thức đúng, hiểu rõ về chuyển đổi số, sử dụng và phát huy tiềm năng, thế mạnh trong việc nắm bắt, làm chủ khoa học. Tuyên truyền, phổ cập kỹ năng số, kỹ năng đảm bảo an toàn, an ninh mạng cho thanh niên. Luôn coi trọng vai trò của thanh niên, tạo môi trường để thanh niên thảo luận, tham gia ý kiến thông qua tổ chức các diễn đàn trên nền tảng ứng dụng “Thanh niên Việt Nam” và các trang mạng xã hội; mời gọi thanh niên trực tiếp tham gia xây dựng các sản phẩm chuyển đổi số phù hợp với nhu cầu của chính mỗi thanh niên. Các cấp bộ Đoàn cần tổ chức các nhóm nòng cốt tham gia vào các diễn đàn mạng để nắm bắt, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng và truyền tải các thông điệp tuyên truyền của Đoàn đến đông đảo đoàn viên thanh niên.
Thứ hai: Tiếp tục thành lập, duy trì và tổ chức các tổ chuyển đổi số cộng đồng, trong đó đoàn viên thanh niên là lực lượng nòng cốt trong việc tiên phong ứng dụng công nghệ; ra quân tuyên truyền và hỗ trợ hướng dẫn người dân tiếp cận với chuyển đổi số. Từng bước giúp người dân có thể dễ dàng truy cập, sử dụng, tăng tốc độ xử lý công việc, đẩy mạnh sử dụng và lưu trữ văn bản số, giảm chi phí hoạt động, từng bước xây dựng môi trường làm việc hiện đại, tiết kiệm thời gian, nhất là việc áp dụng cải cách hành chính…
Thứ ba: Tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, tổ chức các buổi tập huấn nhằm nâng cao năng lực đặc biệt là năng lực tổng hợp, phân tích, dự báo và kỹ năng xử lý khủng hoảng thông tin. Qua đó, nâng cao khả năng tư duy nhạy bén, tính sáng tạo cho đoàn viên thanh niên, tạo tiền đề trong hoàn thành các mục tiêu chuyển đổi số của đơn vị.
Thứ tư: Bản thân mỗi đoàn viên thanh niên luôn không ngừng học tập, nghiên cứu, tìm hiểu và nâng cao nhận thức về chuyển đổi số. Tích cực tham gia và tổ chức chủ động tham gia các tổ chuyển đổi số cộng đồng để luôn nắm bắt được nhanh nhất tình hình chuyển đổi số. Trên cơ sở những kiến thức cơ bản về chuyển đổi số, đoàn viên thanh niên sẽ tuyên truyền, vận động mọi người tại đơn vị, địa phương mình áp dụng công nghệ số vào cuộc sống hoặc chủ động tham mưu, góp ý cho lãnh đạo các giải pháp, ý tưởng giúp thúc đẩy và nâng cao hiệu quả chuyển đổi số tại đơn vị, địa phương mình.
Chuyển đổi số là cơ hội để bứt phá đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của đoàn viên thanh niên. Tuổi trẻ Quảng Ninh hôm nay cần nỗ lực, quyết tâm phát huy vai trò tiên phong, xung kích trong chuyển đổi số góp phần để Quảng Ninh trở thành mô hình mẫu chuyển đổi số của cả nước.